Eczaneler genellikle saÄŸlık sistemiyle ilk temas noktasıdır. Bu durum dünyanın bazı bölgelerinde her zamankinden daha doÄŸru. Hastaneler ve diÄŸer saÄŸlık kuruluÅŸları çok sayıda COVID-19 vakasının tedavisiyle baÅŸ etmeye çalıştıklarından ve dünyanın dört bir yanından ülkeler kamuya yönelik zorunlu olmayan günlük faaliyetleri ve hizmetleri sınırlandırdıklarından eczaneler ilaçlara ve saÄŸlık danışmanlığına eriÅŸimde her zamankinden daha önemli hale gelmiÅŸlerdir.

 

Eczacıların ve çalışanlarının topluma saÄŸladığı hizmetlerin deÄŸeri, koronavirüs/COVID-19 salgını sırasında dünya saÄŸlık sistemine yüklenen muazzam yükün hafifletilmesine sundukları önemli katkılar ile daha önce hiç olmadığı kadar açık hale gelmiÅŸtir.

 

Serbest eczacılar, hastane eczacıları ve klinik biyoloji laboratuarları halkı bilgilendirerek ve enfeksiyonun saÄŸlık sistemleri tarafından etkili bir biçimde yönetilmesini destekleyerek yeni koronavirüs hastalığının yayılmasını engelliyorlar. Dünyanın dört bir yanında meslektaÅŸlarımız, hastalarının, özellikle de savunmasız olanların, karantina ve izolasyona raÄŸmen ilaçlarına eriÅŸimini güvence altına alıyorlar. Ä°laçların ve medikal ürünlerin tedarik zincirinin güçlü ve etkili bir ÅŸekilde iÅŸlemesini saÄŸlamaya devam ediyorlar, bazı durumlarda el dezenfektanlarını kendileri hazırlayarak açıkları gideriyorlar.

 

Dünya çapında 150’nin üzerinde ulusal eczacı örgütünü temsil eden Uluslararası Eczacılar Federasyonu (FIP), hükümetleri ve diÄŸer paydaÅŸları, insanların gelecek haftalarda ve aylarda da eczacılarından güç alabilmeye devam edebilmeleri için karşı karşıya olduÄŸumuz bu küresel saÄŸlık krizinde kilit roller üstlenen eczacılara ve çalışma arkadaÅŸlarına destek vermeye çağırıyor.
 

 

FIP aşağıdaki önlemlerin alınmasını talep etmektedir:

1. Eczacıların ve eczane çalışanlarının, örneÄŸin acil durum protokollerine tam anlamıyla dâhil edilerek, izolasyonlar süresince hareket özgürlüÄŸü verilerek ve ÅŸayet okullar kapalıysa çocuk bakımı saÄŸlanarak, kilit çalışanlar olarak tanınması

 

2. Eczane çalışanlarının, FIP’in “ Koronavirüs SARS-CoV-2/COVID-19 Salgını: Eczacılar ve eczane iÅŸ gücü için bilgi ve ara yönergeler” kılavuzu uyarınca ve Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün tavsiyeleri ile uyumlu bir ÅŸekilde uygun koruyucu ekipmanlara eriÅŸimlerinin saÄŸlanması.

 

3. Eczane çalışanlarının, koronavirüs/COVID-19 testine tabi tutulacak saÄŸlık hizmeti saÄŸlayıcıları ve zorunlu çalışanlar kategorilerine dâhil edilmesi.

 

4. Evde kalması tavsiye edilen ileri yaştaki erişkinler, bulaşıcı olmayan hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi (doğuştan veya sonradan edinilmiş) yetersiz olanlara ilaçlarının ve medikal cihazların eczacılar tarafından evlere tesliminde eczacılara lojistik ve finansal destek sağlanması. Bu, posta hizmetleriyle veya diğer lojistik ortaklarla işbirliği içerisinde gerçekleşebilir.

 

5. Evde kalması gereken hastalara diğer eczacılık hizmetlerinin ulaştırılabilmesi için finansman sağlanması.

 

6. Ä°laç tedarik zincirinin tüm ilgili paydaÅŸları ile koordinasyon halinde; özellikle COVID-19 açısından yüksek risk grubunda yer alan bulaşıcı olmayan kronik hastalık sahiplerine erken reçeteleme, daha büyük miktarlarda ilaç tedariki ve reçetesiz acil durum tedariki için izin verilmesi. Bu hem ilaç kıtlığına mahal vermeyecek hem de zaten COVID-19 pandemisinin baskısı altındaki eczane çalışanlarının üzerine ekstra yük bindirmeyecek ÅŸekilde aÅŸamalı olarak uygulanmalıdır.

 

7. Bulunamama riski altındaki ilaçların belirlenmesi ve eczacılara reçete olmaksızın terapötik ikame yetkisi vermek gibi etki azaltma planları üzerinde çalışılması.

 

8. Normalde hastane eczaneleri tarafından ayakta tedavi edilen hastalara saÄŸlanan ilaçların serbest eczacılar tarafından saÄŸlanmasının önünün açılması; böylelikle hastaların hastanelere gitmesinin önüne geçilmesi ve hastanelerdeki eczane hizmetlerinin üstündeki yükün hafifletilmesi.

 

9. Eczacıların ve eczane personelinin, telefarmasi konsültasyonları da dâhil olmak üzere, gerektiÄŸinde rutin eczane görevlerini uzaktan yapmasına izin verilmesi.

 

10. Eczacıların hizmet vermeye devam edebilmeleri için, hükümetler ve diÄŸer iÅŸverenler tarafından kendilerine vardiyaları esnasında ve vardiyalar arasında yeterli dinlenme süreleri saÄŸlandığından emin olunması.

 

11. Eczanelere yönelik güncel talebe cevap verebilmek adına yetkin ve ehliyet sahibi eczacıların ve eczane teknisyenlerinin daha kapsamlı duyurular yoluyla ön saflarda yeniden yer almaları için teÅŸvik edilmesi.

 

12. Eczacılık öğrencilerinin ve intörnlerin, saÄŸlık hizmetlerine önemli katkılar saÄŸlayabileceklerinin ve mümkün olan hallerde hasta bakımı yapabileceklerinin teyit edilmesi.

 

13. COVID-19’a karşı aşı kullanılabilir olduÄŸunda, saÄŸlık sistemlerini kitlesel aşılama yapabilmesi için bebeklik sonrası aşılamanın altyapısına daha fazla yatırım yapılması. Hükümetler, kapasiteyi artırmak için, eczacıların, bu mümkün hale geldiÄŸinde COVID-19 da dâhil olmak üzere, aşı ile önlenebilir hastalıklara karşı yetiÅŸkinleri aşılayabilmeleri için mevcut düzenlemelerini gözden geçirmelidir.

 

14. COVID-19 için uygun bireylere bulundukları yerde hasta başında test yapmayı mümkün kılacak kanıta dayalı protokollerin kabulünü takiben, nüfus çapında kitlesel testlerin yapılmasına katkı saÄŸlaması amacıyla eczaneler ağına yetkiler verilmesi ve bu ağın kullanıma açılması.

 

15. Eczacılara streptokok enfeksiyonu gibi COVID-19'a benzer semptomları olan durumları test etme ve tedavi etme yetkisi verilerek, sağlık hizmetindeki uzmanların doğrudan COVID-19 hastalarının tedavisine odaklanmalarının sağlanması.

 

16. Eczacıların klinik alanındaki ve ilgili düzenlemelerdeki güncel geliÅŸmeleri takip edebilmelerini saÄŸlamak üzere, enfeksiyon hastalıkları ve acil müdahale konularında sürekli eÄŸitimlerinin finanse edilmesi.

 

17. Hükümetlerin eczacılara COVID-19 ile ilgili en güncel, doÄŸru ve kapsamlı klinik bilgileri saÄŸlaması.

 

18. Sistematik ve küresel olarak bütünleÅŸik bir yaklaşımın uygulanması; bilgi toplamanın, bilgiye ulaşımın ve bilginin paylaşımının kolaylaÅŸtırılması; eczacılar ile birlikte farmasötik bilim insanlarının tecrübelerinden tam anlamıyla yararlanılması temelinde COVID-19 aşıları ve tedavileri için kanıta dayalı tedavilerin hızlandırılması.

 

19. Eczacıların ve eczane çalışanlarının psikolojik saÄŸlıklarının desteklenmesi için uygun hizmetlerin devreye sokulması. Koronavirüs / COVID-19 ile ilgili eczacı ölümlerine tanık olmaktayız. Birçok eczacının da enfeksiyon sebebiyle hayatını kaybedecek hastaları olacaktır.

 

20. SaÄŸlık sebepleri yüzünden geçici olarak kapatılan eczanelere finansal yardım saÄŸlanması.

 

21. Ulusal eczane örgütleri, toplumdan eÄŸitime, tedarikten iÅŸ gücünün desteklenmesine, sanayiden hastaneye tüm aÅŸamalarda COVID-19 pandemisine kapsamlı ve dayanışma içinde bir cevap verebilmeleri için eczane iÅŸ gücü üyelerinin tamamıyla yakından ilgilenmektedir.

 

22. Koronavirüs/COVID-19 salgını ile mücadelede uluslararası iÅŸbirliÄŸinin öneminin anlaşılması.

 

23. Hükümetler ve BM, DSÖ, UNICEF, UNHCR, UNESCO gibi kuruluÅŸların, uluslararası hayırsever kuruluÅŸları da içerecek bir iÅŸbirliÄŸi içinde finans mekanizmaları geliÅŸtirmeleri ve bu yolla geliÅŸmekte olan ülkelerin eÄŸitim ve saÄŸlık hizmetlerini güçlendirilebilmeleri için ihtiyaç duydukları ekipman, kaynak ve malzemeye eriÅŸimlerinin güvence altına alınması.

Yukarıdaki önlemler hem dünya çapında insanlara eczane hizmetlerinin kesintisiz ulaÅŸabilmesi için hem de eczacıların koronavirüs/COVID-19 ile mücadelede daha önemli roller üstlenebilmeleri için acilen hayata geçirilmelidir. 

 

Dominique Jordan (İsviçre)
BaÅŸkan

 

Dr. Catherine Duggan (Hollanda)
İcra Başkanı

 

Dr. Carmen Peña (Ä°spanya)
Geçen Dönem Başkanı

 

Prof. Dr. Giovanni Pauletti (ABD)
Bilimsel Sekretarya

 

Ema Paulino (Portekiz)
Mesleki Sekreter

 

Prof. Dr. William Charman (Avustralya)
FIP Eğitim Başkanı

 

Prof. Dr. Tatsuro Irimura (Japonya)
Eczacılık Bilimleri Kurulu Başkanı

 

Paul Sinclair (Avustralya)
Eczacılık Pratiği Kurulu Başkanı

 

Dr. Linda Hakes (Ä°ngiltere)
Başkan Yardımcısı

 

Carlos Lacava (Uruguay)
Başkan Yardımcısı

 

Dr. Tom Menighan (ABD)
Başkan Yardımcısı

 

Samira Shammas (Ürdün)
Başkan Yardımcısı

 

Prof. Dr. Ashok Soni (Ä°ngiltere)
Başkan Yardımcısı

 

Jacqueline Surugue (Fransa)
Başkan Yardımcısı

 

Eeva Teräsalmi (Finlandiya)
Başkan Yardımcısı

 

Uluslararası Eczacılık Federasyonu (FIP)